Куќа на браќата Ѓоргови

Објектот е изграден во 1930 год.

П+2+Пк

На приземјето имало дуќан и кафеана кои имале влез на аголот, а на катовите - домување со независни станбени единици (на секој кат по една единица). Влезот во резиденцијалниот дел е од јужната страна. Оваа поделба по намени е актуелна и денес. Во периодот по ослободувањето кога првата куќа на Ѓоргови била национализирана, целото семејство живеело во оваа куќа, а кафеаната и дуќанот биле затворени и во приземјето била сместено државното претпријатие „Ангро Вардар“.

Објектот е изграден во масивен конструктивен систем. Кровната конструкција е дрвена.

Повеќеводен покрив покриен со ќерамиди. Исфрлување на крвот на еркери подржани на фасадата на источната главна фасада.

Фасадата е малтерисана и обоена во две нијанси на жолта боја. Како фасадна декорација употребена е керамичка пластика, штукатурна декорација во помал обем и декоративни прозорски огради од ковано железо. На задната фасада нема никаква декорација.

Надворешната столарија е со дрвени прозорци и врати. Заштитните огради на прозорците на јужната фасада се изработени од ковано железо, кои се умешно дизајнирани.

Куќата со својата источна фасада излегува директно на главната улица, а со јужната фасада од каде е влезот во станбениот дел, на мала слепа, приватна патека.

Со нејзиниот репрезентативен габарит и приземје во кое биле сместени кафеаната и дуќанот на Ѓоргови, куќата се вклопувала во контекстот на главната велешка улица, долж која работеле дуќаните на некои од најпознатите велешки трговски фамилии како Левкови, Шукареви, Палашеви и Органџиеви, како и фотографскиот дуќан на Дамаскин Манушев. Николај Солонцев со својот градителски опус во Велес ги донел новите архитектонски влијанија, со кои започнал процесот на модерзницација во архитектонското обликување по углед на новиот европски модел на куќа.

Повеќеводен покрив покриен со ќерамиди.

Фасадата е малтерисана и обоена во две нијанси на жолта боја. Како фасадна декорација употребена е керамичка пластика, штукатурна декорација во помал обем и декоративни прозорски огради од ковано железо. На задната фасада нема никаква декорација.

Дрвени прозорци и врати. Заштитни огради на прозорците на јужната фасада изработени од ковано железо.

Куќата со својата источна фасада излегува директно на главната улица, а со јужната фасада од каде е влезот во станбениот дел, на мала слепа, приватна патека.

задоволителна

добра

Во периодот по ослободувањето на Велес била отстранета стреата која ја носеле трите декоративни еркери и столпци на источната фасада на куќата и делот што бил поткровје се претворил во трет кат, што довело до промена и кај кровната конструкција. Столпците биле отстранети, а декоративните еркери останале и сè уште постојат. Приземјето во кое биле кафеаната и дуќанот на Ѓоргови било национализирано и во него било сместено државното претпријатие „Ангро Вардар“, што донело до промена во неговиот изглед и просторен концепт. По денационализацијата, кога на семејството му била вратена првата куќа, направено е поврзување со метални скали и мостови помеѓу нивните две куќи заради кое бил направен отвор во западната фасада. Приземјето било/е изнајмувано на различни компании кои со сопствените уредувачки концепти и реклами не секогаш се прилагодувале кон фасадното обликување на куќата како целина (фасадните профили на продавницата коа го користи приземјето моментално, се поставени на висина од фасадата на начин со кој половично го прекриваат оригиналниот керамички детал на аголот). Кај сите прозорци се монтирани ПВЦ ролетни. Покривот е обновен и покриен со нови ќерамиди.

историскa архитектонска и естетска емотивна Од историски аспект, интересен е податокот дека речиси до крајот на својот живот (2000 год.) на најгорнот кат од куќата живеела Рахилка Фирфова - Раца (омажена за Никола Ѓоргов) која била голема љубов и инспирација на македонскиот поет Коста Солев Рацин.

Надлежните институции за заштита на културното наследство и до останатите носители на одлуки: Земајќи ги предвид автентичноста, состојбата на сочуваност и културно-историското эначење на објектот како нераскинлив дел од развојот на Велес, истиот да биде препознаен како градителско културно наследство од периодот помеѓу двете Светски војни и да биде впишан во инвентарот за вредни објекти. Препорака до имателите на доброто: Да се почитува вредноста на објектот при поставување на елементи директно на фасадите и доколку се прават промени истите да бидат во насока на зачувување на неговата автентичност.

Просен, И. М. (2014). Ар деко у српској архитектури. Докторска дисертација. Универзитет у Београду Филозофски факултет, Одељење за историју уметности Kadijević, A.& Ilijevski, A. (2021). Arhitektura i vizuelne umetnosti u jugoslovenskom kontekstu 1918–1941. Beograd. Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet Дума.мк. (2018, Јуни 4) Ѓоргови – образовано, чесно и имотно старо велешко семејство. Преземено декември 2024, од https://duma.mk/region/veles-3/25309-2018-06-04-00-09-55/ Ладински, В. (2020, Декември 2). Градителското наследство на руските архитекти кај нас, Порта3. Преземено ноември 2024, од https://www.porta3.mk/graditelskoto-nasledstvo-na-ruskite-arhitekti-kaj-nas/ ТиРековМиРече. (2017, декември 23). Преземено декември 2024, од http://www.tirekovmirece.com/Novost/Куќата-на-Шукара%2C-работена-по-нацрт-на-руски-мигрант Дума.мк. (2018, Јуни 13) Рахилка Фирфова Ѓоргова: „Зборовите напишани на картичките од Рацин се врежани во мојата душа“. Преземено декември 2024, одhttps://duma.mk/region/veles-3/25379-2018-06-13-12-21-08/