Куќа на ул. „Кукушка“ бр.17
Објекти/Семејна куќа на ул. „Кукушка“ е изградена во периодот помеѓу двете светски војни и е дело на чешкиот архитект Рудолф Вошта. Стилски припаѓа на раната модерна со забележливи сецесиски стилски тенденции во вид на штукатурни вегетабилни орнаменти поставени на слободните површини на фасадите, под и околу прозорците и кај влезната врата.
Архитектонскиот концепт на објектот е со чисти линии на основниот кубичен волумен чија хоризонтална поделба е нагласена со едноставни колористички третирани ленти. Овој волумен е разбиен со централно поставен полигонален ризалит во приземјето, кој на катот формира балкон.
Како кровен завршеток на објектот изведен е стилизиран триаголен тимпанон позади кој е скриен покривот.
Ако се апстрахираат орнаменталните штукатурни орнаменти на фасадата, објектот има изглед кој е структуриран според принципите на модерната архитектура.
Архитект Рудолф Вошта
Година на градење 1927
Град / Општина Скопје
/ Центар
Адреса Ул. „Кукушка“ бр.17
Катност Су+П+1+Пк
Типологија според оригиналната намена
Типологија според денешната намена
Заштитен статус Има
- Хронологија на изградба (проект, градежни фази)Објектот е изграден во 1927 год.КатностСу+П+1+ПкПрограмски опис (опис на план по катови)Во високо приземје и катовите има станбени содржини. Подрумот е достапен од задната фасада каде има врата за пристап на иста висина. Главниот влез во објектот е на јужната страна каде преку надвореши скали се пристапува кон високото приземје.СтруктураОбјектот е изграден во масивен конструктивен систем. Ѕидовите на приземјето, катовите и во таванот се од полна тула со варов малтер. Објектот има армирано-бетонска меѓукатна конструкција. Кровната конструкција е дрвена.ПокривПовеќеводен скриен со атика покрив, покриен со ќерамиди.ФасадаФасадата е малтерисана со цементно-варов малтерво неколку бои, штукатурна декорација. а надворешните делови од борово дрво со дрвени заштитни ролетни на високо приземје.СтоларијаНадворешната столарија е дрвена. На приземите фасадни отвори се наоѓаат дрвени заштитни ролетни на високо приземје. Во дел од прозорите има игра со висината на отварачките делови прозорите се поделени со хоризонтална препрека. Во прозорските отвори на првиот кат надворешните прозори се со двоен систем.ПартерПартерот бил решен интегрално со архитектурата што резултирало со соодветно дизајнирана дворна влезна порта од ковано железо која продолжува со ограда во истиот стил.КонтекстКуќата се наоѓа во резиденцијалната населба Дебар маало и е изградена во духот на скопска градска куќа од почетокот на триесеттите години. Со својот прочистен архитектонски израз и фасадна декорација несомнено се истакнувала во однос на соседните објекти и придонесувала кон збогатување на урбаниот лик на ова скопско маало.
- ПокривПовеќеводен скриен со атика покрив, покриен со ќерамиди.ФасадаФасадата е малтерисана со цементно-варов малтерво неколку бои, штукатурна декорација, а надворешните делови од борово дрво со дрвени заштитни ролетни на високо приземје.СтоларијаНадворешната столарија е дрвена. На прiземите фасадни отвори се наоѓаат дрвени заштитни ролетни на високо приземје. Во дел од прозорите има игра со висината на отварачките делови прозорите се поделени со хоризонтална препрека. Во прозорските отвори на првиот кат надворешните прозори се со двоен систем.ПартерОтстранети оригиналните дворна влезна порта и ограда. Дворот е запуштен и има присуство на градежни материјали.Состојба на надворешносталошаАвтентичност на надворешностадобраПромениСпоред елаборатот на НУ Конзерваторски центар - Скопје од 2016 год., никогаш не се изведувани никакви конзерваторско-реставраторски работи врз градбата. Од страна на сопствениците биле правени интервенции во ентериерот во насока на одржување и подобрување на стандардот на живеење.
- Објектот повеќе не е во сопственост на приватните лица кои живееле во него, туку е пренесен на име на компанија која се бави со изградба на нови станбени објекти. Оградата на куќата е отстранета, веднаш до куќата поставен е привремен објект - киоск, и во куќата не живее никој. Постојат основани сомневања дека куќата ќе биде или срушена или врз нејзе ќе биде направен градежен зафат, што е недозволено доколку се знае дека истата има активно решение со кое е прогласена за значајно културно наследство. Најголеми закани и ризици за градбата се променливите заштитни и градежни политики, како и прилагодувањето на законските регулативи кои не одат во прилог на нејзиното зачувување, што резултира со секојдневно обезличување или губење на вредни објекти кои сведочат за урбаниот развој на Скопје и обезбедуваат историски континуитет.
- Има Значајно културно наледство со режим на заштита од втор степен.
- историскa архитектонска и естетска авторство емотивна Градбата со својата необична форма, зачуваната автентичност и вклопеноста во урбаната матрица на Дебар маало претставува вреден и нераскинлив дел од урбаниот развој на Скопје и како таква ги зголемува вредностите на урбаната и архитектонската слика за градот.
- Надлежните институции за заштита и останатите носители на одлуки да ги земат предвид вредностите кои градбата ги поседува и нејзиниот статусот на значајно културно наследство и за истата да биде детално истражена и врз неа да се спроведат потребните конзерваторско-реставраторски работи. Ова е особено значајно заради фактот што по земјотресот од 1963 год. фондот на овој вид објекти е значително намален. Препорака до имателите на доброто: Да се почитува вредноста на објектот при поставување на елементи директно на фасадите и доколку се прават промени истите да бидат во насока на зачувување на неговата автентичност.
- Константиновски, Г. (2001). Градителите во Македонија, XVIII - XX век. Скопје. Табернакул Томовски, К. & Петковски, Б. (2003). Архитектурата и монументалната уметност во Скопје меѓу двете светски војни. Скопје. Музеј на град Скопје Грчев, К. (2003). Архитектонските стилови во профаното градителство во Македонија меѓу двете светски војни 1919-1940. Скопје. Институт за фолклор „Марко Цепенков“ Коцевски, Д. (2022). Ако го сакаш Скопје – дојди, ќе те чекам на кејот. Скопје. Бегемот Управа за заштита на културното наследство, Регистрирани недвижни добра по надлежност на националните установи, ноември 2024 год. Преземено во јануари 2025, од http:// http://uzkn.gov.mk/mk/wp-content/uploads/2024/11/REGISTRIRANO-NEDVIZNO-KULTURNO-NASLEDSTVO-2024-za-web-финал.pdf