Куќа на Тома Ничота
Објекти/Куќата е изградена како станбен обjект за изнајмување во 1935 година од архитектот Фердо Краус за потребите на инвеститорот Трпе Јовановиќ. Тома Ничота ја купил куќата во 1938 година. Времето на изградба кореспондира со почетоците на формирањето на самото маало, а градбата стилски ги носи белезите на актуелните раномодерни архитектонски тенденции на тоа време. Обjектот е поставен во линиjа на уличниот фронт и до неговата западна страна во 1940 година директно е прилепена зградата на Ташковиќ.
Во естетското обликување објектот ja има габаритната чистота и волуменот на модерен кубус, но истовремено на фасадите се аплицирани дискретни плитки пиластри кои завршуваат со стилизирани јонски капители и второстепената пластика со мотив на преплет, слепи балустради на завршните венци, кои се елементи поврзани со академизмот.
Архитект Фердо Краус
Година на проектирање 1934
Инвеститор / Сопственик Трпе Јовановиќ
Град / Општина Скопје
/ Центар
Адреса Ул. „Орце Николов“ бр.88
Катност Су+П+1
Типологија според оригиналната намена
Типологија според денешната намена
Заштитен статус Има
- Хронологија на изградба (проект, градежни фази)Објектот е проектиран во 1934 год. Објектот е изграден во 1935 год.КатностСу+П+1Програмски опис (опис на план по катови)Во приземјето и катовите има станбени содржини. Со проектот во куќата е предвидено да има сутерен, приземје и еден кат, сите со намена за домување. На секој кат има по еден стан кој се состои од: претсобје, две соби, кујна, остава, бања и тоалет. Секој кат има свој засебен влез.СтруктураОбјектот е изграден во масивен систем. Според техничкиот опис употребени биле следни материјали: темели и сутерен од бетон или од кршен камен во варов малтер, ѕидови на приземје и кат, надоѕидоци, калкани и оџаци од тула во варов малтер. Меѓукатна конструкција од армиран бетон, кровна конструкција од режана чамова граѓа. Скали од вештачки камен. Водовод од бунар со хидрофор. Патос од чамови даски.ПокривПовеќеводен покрив покриен со ќерамиди, скриен позади надоѕидок со слепи балустради.ФасадаФасадата е малтерисана со варов малтер во жолта боја со изведена плиткорелјефна декорација. Сутеренот е обработен со штокован вештачки камен во сива боја.СтоларијаНадворешната столарија е изработена во дрвени дупли дрвени прозорци, врати со футери и двострани первази. Прозорците имаат хоризонтална поделба на стаклените површини со дрвени лајсни. Влезната порта во дворот изведена во ковано железо со идентична декорација како заштита на сутеренските прозорци.ПартерОсвен главната зграда, позади во дворот изведени се сушара и шупа ѕидани во тула во масивен систем.Ентериер / Заеднички содржиниВнатрешната обработка е малтерисана со варов малтер, скали и подести во терацо, скалишна ограда од ковано железо со дрвен ракофат.Ентериер / Приватни содржиниВнатрешната обработка е малтерисана со варов малтер, патос од чамови даски. Внатрешни врати - дрвени, обоени бели, со профилирани двострани первази.КонтекстОбјектот се наоѓал во тогашниот градежен реон на Дебар Маало, каде во истиот период и подоцна биле изградени повеќе репрезентативни градби кои се дел од сегашното културното наследство на Скопје од периодот помеѓу двете светски војни, а кои го преживеале катастрофалниот земјотрес од 1963 год. Во фасадната обработка употребени се идентични декоративни фасадни елементи со двете куќи на истиот инвеститор кои се поставени дијагонално од спротивната страна на улицата.
- ПокривПовеќеводен покрив покриен со ќерамиди, скриен позади надоѕидок со слепи балустради.ФасадаФасадата е малтерисана со варов малтер во жолта боја со изведена плиткорелјефна декорација. Сутеренот е обработен со штокован вештачки камен во сива боја. При некое реновирање на фасадата целосно се отстранети декоративните полиња со плиткорелјефен преплет за кои сопственикот изрази подготвеност да ги реконструира.СтоларијаНадворешната столарија е изработена во нови дрвени прозорци, врати со футери и двострани первази. Прозорите имаат хоризонтална поделба на стаклените површини со лајсни. Целосната столарија на објектот е заменета со нови дрвени прозори.ПартерПоплочување со бекатон коцки, тревнати површини и зеленило. На северниот дел од дворот - помошни објекти.Ентериер / Заеднички содржиниВнатрешната обработка е малтерисана со варов малтер, скали и подести во терацо, скалишна ограда од ковано железо со дрвен ракофат.Ентериер / Приватни содржиниВнатрешната обработка е малтерисана со варов малтер, патос од чамови даски. Внатрешни врати - дрвени, обоени бели, со профилирани двострани первази.Состојба на надворешностадобраСостојба на внатрешностадобраАвтентичност на надворешностадобраАвтентичност на внатрешностадобраПромениВо неодреден период била затворена терасата на првиот кат. 09.2005 год. - реконструкција на фасада. 04.2005 год - реконструкција на кровна конструкција на трите шупи во дворот. Замена на под на приземјето заради дотраеност со соодветен материјал. Замена на прозорците со нови дрвени, правени по мерка идентични со оригиналните.
- Има Значајно културно наследство со режим на заштита од втор степен. Контактната зона на објектот со режим на заштита од трет степен.
- историскa архитектонска и естетска емотивна
- Константиновски, Г. „Градителите во Македонија, XVIII - XX век", Табернакул, Скопје, 2001 Коцевски, Д. „Ако го сакаш Скопје – дојди, ќе те чекам на кејот", Бегемот, Скопје, 2022 Државен Архив на Република Северна Македонија, Одделение Скопје. арх. бр. 6.1.325.24/354-396 Управа за заштита на културното наследство, Регистрирани недвижни добра по надлежност на националните установи, ноември 2024 год. Преземено во јануари 2025, од: http://uzkn.gov.mk/mk/wp-content/uploads/2024/11/REGISTRIRANO-NEDVIZNO-KULTURNO-NASLEDSTVO-2024-za-web-%D1%84%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB.pdf Дел од оригиналните планови за куќата, за потребите на проектот љубезно ги сподели семејството Ничота, во чија сопственост истите се наоѓаат.