Соколски дом
Објекти/Соколански дом, познат и како Соколана или Соколски дом, објект и поранешна спортска сала во Куманово. Изградбата започнала на 26 јуни 1923 година според проектот на српскиот архитект Момир Коруновиќ.
Финансирана е преку доброволни прилози од граѓаните и еснафската јавност, со активно учество на војниците од 22. пешадиски полк стациониран во Куманово. Во 1925 година бил поставен покривот, но изградбата повторно запирала. Во 1926 година била изложена на вандализам – уништен е дел од опремата, а незавршениот објект започнал да се оштетува.
Рускиот архитект Владимир Антонов ја реконструирал покривната конструкција, а работите завршиле во 1928 година. Свеченото отворање се одржало на 6 септември 1931 година, кога домот бил предаден на Соколското друштво. Домот бил седиште на кумановското Соколско друштво, а подоцна станал и домашен терен на „КК Куманово“.
Архитект Момир Коруновиќ
Период 1930-1939
Инвеститор / Сопственик Доброволни прилози од граѓаните и еснафската јавност / Општина Куманово
Град / Општина Куманово
Адреса ул. „Народна Револуција“ бб
Катност П+1+Пк
Типологија според оригиналната намена
Типологија според денешната намена
Заштитен статус Има
- Хронологија на изградба (проект, градежни фази)Во 1923 година започнува изградбата на објектот. Во 1925 година е поставен покрив. Во 1931 година објектот е свечено отворен.КатностП+1+ПкПрограмски опис (опис на план по катови)Објектот има сала со мултифункционален простор каде се одржувале спортски натпревари, бина за театарски претстави, собири. Објектот има и балкон - ложа над влезот во салата.СтруктураОбјектот е изграден во масивен систем со ѕидови од полна тула, дрвена кровна потконструкција.ПокривПовеќеводен покрив со дрвена кровна потконструкција. Од главниот волумен излегуваат двете странични кули со лачен кровен завршеток.ФасадаОбјектот е со завршна обработка во малтер со богата пластична декорација, која се доживува како специфичен експресивен акцент. Влезната фасада на објектот (североисточната) е решена симетрично со истурени влезни скали кои го дополнуваат впечатокот на свеченост и монументалност, која ја подвлекуваат страничните „кули“. Меѓу страничните „кули“ се појавува тимпанон, изграден од полна тула. Страничните фасади се многу посмирени, кај кои се применети само низа од единечни прозорци.СтоларијаРазбивањето на масивниот волумен со лачно засводени отвори во приземјето, на катот е направено целосно ритмично отворање, спроведено со употреба на лачни единечни прозорци. Кулите се со високи, тенки прозорци, а во лачниот кровен завршеток, поставени се кружни розети - прозорски отвори на кои е аплицирана фасадна декорација во вид на околупрозорска декоративна рамка.КонтекстСоколски дом се наоѓа во станбена населба, во близина на средното училиште „Наце Буѓони“ и паркот Соколана. Објектот е дел од спортски комплекс.
- ПокривПовеќеводен покрив со дрвена кровна потконструкција и покривање со лим. Од главниот волумен излегуваат двете странични кули со лачен кровен завршеток.ФасадаОбјектот е со завршна обработка во малтер и боја во две бои (бела и жолта) со богата пластична декорација, која се доживува како специфичен експресивен акцент. Влезната фасада на објектот (североисточната) е решена симетрично со истурени влезни скали кои го дополнуваат впечатокот на свеченост и монументалност, која ја подвлекуваат страничните „кули“. Меѓу страничните „кули“ се појавува тимпанон, изграден од полна тула. Страничните фасади се многу посмирени, кај кои се применети само низа од единечни прозорци.СтоларијаРазбивањето на масивниот волумен со лачно засводени отвори во приземјето, на катот е направено целосно ритмично отворање, спроведено со употреба на лачни единечни прозорци. Кулите се со високи, тенки прозорци, а во лачниот кровен завршеток, поставени се кружни розети - прозорски отвори на кои е аплицирана фасадна декорација во вид на околупрозорска декоративна рамка.Состојба на надворешносталошаАвтентичност на надворешностазадоволителна
- Физичката сосотојба на објектот укажува на оштетувања кои претставуваат ризик за целосно губење на објектот.
- Има Решение бр. 18-980/19 од 03.03.2020 год.
- архитектонска и естетска историскa авторство општествена / социјална Градбата влијае на подигнување на квалитетот на живеење во времето кога е изградена. Градбата е дело на реномиран архитект, Момир Куруновиќ, кој во периодот гради повеќе објект во Куманово. Објектот е врежан во меморијата на градот.
- Препорака до имателите на доброто: Да се почитува вредноста на објектот при поставување на елементи директно на фасадите и доколку се прават промени истите да бидат во насока на зачувување на неговата автентичност.
- Грчев, К. (2003). Архитектонските стилови во македонската архитектура од крајот на 19 век и периодот меѓу двете светски војни. Скопје: Институт за фолклор „Марко Цепенков“.