Занаетчиски дом - Куманово
Објекти/Занаетчискиот Дом во Куманово, наречен и „Кумановски Нотр Дам“, претставува пресек на технолошкиот напредок и урбанистичкиот развој на Куманово, кој во тој период се трансформирал од ориентален во модерен европски град. Објектот е дело на архитектот Владимир Антонов и е изграден во центарот на Куманово.
Објектот е поделен на три основни функции: приземје со трговска дејност, голема сала и заден дел со канцелариско-станбена функција. Тој има правоаголна основа и ја следи регулационата линија. Концепт на масивно приземје расчленето со лачни отвори, изработено од правоаголни камени блокови. Високите вертикални пиластри, се лишени од било какви декорации со стоги академски правила. Геометризираните вертикални елементи ги обединува со завршен хоризонтален венец, од кој на експресивен начин се развиваат кулите на челната фасада, надвишени над останатиот волумен кој има динамичен волумен.
Во растерот на лаковите се имплементирани и два влеза кои имаат потенциран лак со нагласена вертикала преку пиластри. Јавниот влез се разликува со полукружно завршени стаклени површини, додека службениот влез е повлечен и завршува со права линија.
Архитект Владимир Антонов
Година на проектирање 1924
Инвеститор / Сопственик Здружение на занаетчискиот еснаф во Куманово
Град / Општина Куманово
Адреса Градски плоштад Куманово / Плоштад „Нова Југославија“
Катност П+2
Типологија според оригиналната намена
Типологија според денешната намена
Заштитен статус Има
- Хронологија на изградба (проект, градежни фази)Во 1923 година е донесена одлука за формирање на фонд за културно и економски обединување на занаетчиската младина. Иницијативата за неговата изградба потекнува од Занаетчискиот еснаф. Во 1930 година е изграден објектот, во период на светска економска криза.КатностП+2Програмски опис (опис на план по катови)Во приземје има трговски дуќани наменети за занаетчиски активности и комуникација со јавноста, на прв кат е сместена голема сала за концерти, кино проекции и свечени настани. Салата имала висок плафон и галерии од три страни, што ја прави акустички и визуелно импресивна. На втор кат се административни канцеларии, мала сала со летна тераса со балустради за културни манифестации, а во заден дел имало простории за домување кои подоцна се пренаменети во архивски единици.СтруктураМасивен систем на градба. Употребен е армиран бетон во изработката на меѓукатните конструкции, со армирано бетонски ребра по системот “Хербис”. Комбинација на камен, тули и мермер. Првиот објект во Куманово со сопствен водоводен систем, каде водата од бунар се пумпала до резервоар на кровот за снабдување на санитарните јазли.ПокривГлавниот волумен на објектот има двоводен покрив со дрвена потконструкција. Двете кули се решени со четириводни коровови.ФасадаНеокласична фасада со симетрична организација, чисти геометриски форми и минимална декорација, што го одразува влијанието на рационализмот и функционализмот.СтоларијаОбјектот има дрвена столарија. Резбарени детали на врати и прозорци, типични за македонската традиционална градба. Ѕидните платна на јавниот дел се организирани со големи стаклени површини кои поминуваат двокатна висина и даваат транспарентност на објектот низ големата сала. Во станбениот и административнот дел има помали прозорски отвори и затворено ѕидно плато.Ентериер / Заеднички содржиниРепрезентативни трокраки скали со мермерни газишта и ограда од ковано железо.КонтекстНеговата архитектонска, естетска вредност и слободно стоечка позиција на плоштад во Куманово го прави икона на градот. Волумените се јасно издвоени според својата функција и се читаат на фасадата. Приземјето е рустично обработено како волумен и има трговска дејност. Големата сала како волумен е потенцирана со големите прозорски отвори и малата терасата со балустради.
- ПокривНа покривот има направено реконстукција и поравки поради протекување. Главниот волумен на објектот има двоводен покрив со дрвена потконструкција. Двете кули се решени со четириводни коровови. Во волуменот на јужната страна се забележува повеќеводен покрив.ФасадаНеокласична фасада со симетрична организација, чисти геометриски форми и минимална декорација, што го одразува влијанието на рационализмот и функционализмот.Состојба на надворешностазадоволителнаСостојба на внатрешностадобраАвтентичност на надворешностадобраАвтентичност на внатрешносталошаПромениОд 1945-1990 година делови од зградата биле користени од социјалистичките претпријатија (НА-МА), а салата станала кино. За потребите на архивот во 1982 година направени се реконстукциски зафати со вметнување на елементи за негово зацврстување, објектот во целина го има сочувано својот првобитен изглед. Во 2016 година е реновиран.
- Има Решение бр. 18-165 од 30.05.2018
- историскa авторство општествена / социјална техничка Објектот припаѓа на меѓувоениот период. Објектот е дело на тогашниот општински инженер Владимир Антонов, кој покрај Занаетчискиот дом ја проектирал и извел општинската зграда и други јавни и индивидуални станбени објекти во Куманово. Ова е првиот објект во Куманово со сопствен водовод од бунар. Преку систем на цевки, со пумпа водата се качувала на кровот во резервоар, за да се поврзат санитариите во објектот.
- Препорака до имателите на доброто: Да се почитува вредноста на објектот при поставување на елементи директно на фасадите и доколку се прават промени истите да бидат во насока на зачувување на неговата автентичност.
- Кокан Грчев, (2003) Архитектонски Стилови