Народна Банка - Трезор / Денес Конзулат на Република Бугарија
Објекти/Објектот на поранешната Народна банка го наоѓа своето место помеѓу плеада објекти со слични општествени или јавни намени со репрезентативен карактер. Сите овие објекти се нижат на фронтот на река Драгор и булевар „1 Мај“. Среќаваме објекти од разни периоди почнувајќи од Безистенот, потоа Основниот и Апелационен Суд, Општинската зграда, Ректоратот на Универзитетот, средно училиште и други музеи, хотели итн.
Партерот, издигнат за два скалници од тротоарот е ограден по ободот на парцелата со ѕидано цокле од околу еден метар над кое се извишува железна порозна ограда помеѓу ѕидани столпчиња со воедначен ритам. Оградата прекинува пред влезот во објектот, означувајќи ја неговата јавна функција. Дворот е внатрешно поделен со ограда помеѓу влезната партија - јавна, и останатиот зелен дел - приватен. На аголот помеѓу булеварот и ул. „Мирче Ацев“ се јавува полукружен елемент - стражарница. Влезот од споредната улица е исто така е нагласен со железна лачна порта во зидан портал завршен со манир на двоводен кров и секундарна пластика.
Катноста на објектот По+П+1+Пк. Во однос на поделбата на фасада е строго симетричен, со испуштен средишен дел и нагласен влез и средишно надворешно скалиште. Нагласеноста на средишниот дел се истакнува со појавата на испуштен влезен трем со низа лаци, прозорците на катот исто така се со полукружен завршеток и кружни прозорци на влезната партија во приземјето.
Архитект Богдан Несторовиќ
Година на проектирање 1930
Соработници Григорие Ташковиќ (градежен изведувач)
Инвеститор / Сопственик Државна
Град / Општина Битола
Адреса Булевар „1 Мај“ бр. 53
Катност По+П+1+Пк
Типологија според оригиналната намена
Типологија според денешната намена
Заштитен статус Нема
- Хронологија на изградба (проект, градежни фази)Објектот е проектиран во 1930 год. Објектот е изграден во 1932 год.КатностПо+П+1+ПкПрограмски опис (опис на план по катови)Објектот е замислен да биде изграден со визбени простории (подрум), приземје, кат и поткровје. Приземјето е конципирано исклучиво за банкарска дејност. Катот со посебен влез за станбени простории, вклучува и посебен апартман за директорот. Поткровјето за банкарската архива. Визбените простории (подрум) за разни потреби и како простор за топлинските инсталации (машински соби).СтруктураОбјектот е изграден во масивен конструктивен систем. Ѕидовите се изградени од печена тула додека меѓукатните конструкции се претпостаува дека се армирано-бетонски. Кровната конструкција е дрвена.ПокривПовеќеводен покрив покриен со лим или бакар, скриен позади фасаден надоѕидок.ФасадаФасадата била малтерисана со цементно-варов малтер. Има изразена секундарна пластика на поголемиот дел на елементите како: венци на кровот капата и меѓу катовите, потоа ниши и акцентирања околу прозорите, кружни столбови со изразена пластика на базисите и капителите, обликување на фасадата во манир кој треба да потсетува на камени блокови. Јазикот на кружна и полукружна геометрија се среќава на повеќе елементи.СтоларијаНадоврешната столаријата е дрвена, освен вратата и прозорите на влезната партија кои се железни и декорирани. Се појавуваат три висечки лустери над влезниот трем, и еден над споредниот влез во ист манир. Во однос на страничната фасада - влезот е означен во истиот манир како и главниот, но со еден модул на трем на столбови наместо три како на главниот.ПартерПартерот, издигнат за два скалници од тротоарот е ограден по ободот на парцелата со ѕидано цокле од околу еден метар над кое се извишува железна порозна ограда помеѓу ѕидани столпчиња со воедначен ритам. Оградата прекинува пред влезот во објектот, означувајќи ја неговата јавна функција. Дворот е внатрешно поделен со ограда помеѓу влезната партија - јавна, и останатиот зелен дел - приватен. На аголот помеѓу булеварот и ул. „Мирче Ацев“ се јавува полукружен елемент - стражарница. Влезот од споредната улица е исто така е нагласен со железна лачна порта во зидан портал завршен со манир на двоводен кров и секундарна пластика.КонтекстПросторен контекст: Објектот на поранешната Народна банка го наоѓа своето место помеѓу плеада објекти со слични општествени или јавни намени со репрезентативен карактер. Сите овие објекти се нижат на фронтот на река Драгор и булевар „1 Мај“. Среќаваме објекти од разни периоди почнувајќи од Безистенот, потоа Основниот и Апелационен Суд, Општинската зграда, Ректоратот на Универзитетот, средното училиште и други музеи, хотели итн. Временски контекст: Периодот меѓу двете светски војни се карактеризира со зачетоци на модернистичката идеа, но во исто време и користење на историските стилови. Од таму овој објект е микс на двете идеи својствени за овој период. Авторски контекст: Богдан Несторовиќ е школуван во Белград, но и во „École des Beaux-Arts“ во Париз која е инфлуентна школа од тоа време. Тој е автор на повеќе вакви слични објекти и банки, како таа во Скопје и е релативно афирмиран за неговата работа.
- ПокривПовеќеводен покрив покриен со лим или бакар, скриен позади фасаден надоѕидок.ФасадаФасадата била малтерисана со цементно-варов малтер. Има изразена секундарна пластика на поголемиот дел на елементите како: венци на кровот капата и меѓу катовите, потоа ниши и акцентирања околу прозорите, кружни столбови со изразена пластика на базисите и капителите, обликување на фасадата во манир кој треба да потсеќа на камени блокови. Јазикот на кружна и полукружна геометрија се среќава на повеќе елементи.СтоларијаНадоврешната столаријата е дрвена, освен вратата и прозорите на влезната партија кои се железни и декорирани. Се појавуваат три висечки лустери над влезниот трем, и еден над споредниот влез во ист манир. Во однос на страничната фасада - влезот е означен во истиот манир како и главниот, но со еден модул на трем на столбови наместо три како на главниот.ПартерПартерот, издигнат за два скалници од тротоарот е ограден по ободот на парцелата со ѕидано цокле од околу еден метар над кое се извишува железна порозна ограда помеѓу ѕидани столпчиња со воедначен ритам. Оградата прекинува пред влезот во објектот, означувајќи ја неговата јавна функција. Дворот е внатрешно поделен со ограда помеѓу влезната партија - јавна, и останатиот зелен дел - приватен. На аголот помеѓу булеварот и ул. „Мирче Ацев“ се јавува полукружен елемент - стражарница. Влезот од споредната улица е исто така е нагласен со железна лачна порта во зидан портал завршен со манир на двоводен кров и секундарна пластика. Денеска партерот е поплочен со бетонски цигли (бекатон) и камена калдрма.Состојба на надворешностадобраСостојба на внатрешностадобраАвтентичност на надворешностадобраПромениНе се забележливи подоцнежни значителни доградби. Покрај отстранувањето на натписот „Народна Банка“ над влезот на фронталната фасада, промени може да се забележат во партерот и тоа: -Ново поплочување со камена коцка/калдрма. -Дополнителни преградувања, на стражарницата и во партерот. -Останати ситни преуредувања и појава на клупи, камери, надворешни единици на клими и натписи.
- Земајќи предвид дека објектот непрекинато функционира и се одржува, особено со функцијата на конзулат од 2006 до денес, нема основ за претпоставка на некој особен ризик или закана. Препорака до имателите на доброто: Да се почитува вредноста на објектот при поставување на елементи директно на фасадите и доколку се прават промени истите да бидат во насока на зачувување на неговата автентичност.
- Нема Нема податок за заштита (Р-НД) според листата на УЗКН за 2024. Има можност да е во листа на евидентирани (Е-НД) бидејќи недостасува таа листа на УЗКН.
- историскa авторство архитектонска и естетска општествена / социјална Градбата е речиси еден век стара и е добар пример на објекти со ваква типологија од тој период. Авторот е реномиран и реализирал останати градби со слична намена или типологија и е познат за истите. Архитектурата и декорацијата во неговата надворешна појавност се впечатливи. Претставува општествен препознатлив симбол до ден денес.
- Да продолжи да се одржува во сличен манир како до сега и да се изведуваат регуларни зафати за реновација од оштетувањата од тековно користење.
- Кадијевић, А. „Један век тражења“ н. д. Грчев, К. „Архитектонските стилови во профаното градоградителство во Маедонија меѓу двете светски војни 1919-1940“, УКИМ, 2001. Константиновски, Г. „Градителите во Македонија XVIII-XV“, Табернакул, 2004. https://babambitola.mk/nekogashen-bitolski-trezor/